Gemmoterapia, czyli skarby przedwiośnia

Tak jak człowiek rozkwita wiosną, tak drzewa i krzewy pod wpływem słońca wypuszczają pierwsze pączki. Okazuje się, że terapia pączkami (gemmoterapia), nazywana za granicą terapią roślinnymi komórkami macierzystymi lub fitoembrioterapią, jest niezwykle pożyteczna dla zmęczonego zimą organizmu. Zachęcam do rozpoczęcia przygody z gemmoterapią!

Gemmoterapia

Metoda ta wykorzystuje pąki, młode pędy i młode korzonki roślin, części embrionalne zawierające składniki aktywne przywracające energię i witalność. Na etapie wypuszczania pędów aktywność metaboliczna roślin jest maksymalna. Uwalniane są różne substancje odżywcze, hormony, enzymy i bioaktywne składniki, jak olejki eteryczne, woski, żywice, gumożywice, śluzy i inne substancje wykorzystywane w lecznictwie. Młode pączki i pędy są obiecującym źródłem naturalnych przeciwutleniaczy na etapie wzrostu, dlatego stają się obiektem licznych badań. Stres oksydacyjny prowadzi do wielu chorób przewlekłych i zwyrodnieniowych, których chcemy uniknąć, stosując naturalne terapie.

Przydatny surowiec

Nowe pączki pojawiają się u roślin jeszcze w okresie wegetacji. Zazwyczaj wyróżnia się pączki liściowe oraz pączki kwiatowe, z których powstaną liście bądź kwiaty. Zebrane pączki, jeżeli nie zamierzamy ich zjeść na surowo, wymagają szybkiego przetworzenia. Można je wysuszyć, zamrozić lub poddać ekstrakcji na świeżo, aby uzyskać leczniczą nalewkę, macerat lub olej. Należy pamiętać, że pączki są wrażliwe na temperaturę. Należy je suszyć w ciemnym, przewiewnym miejscu,  w temperaturze pokojowej lub nieznacznie wyższej (nie przekraczającej 35 stopni).

Zasady początkującego

Pączki można ekstrahować, stosując różne rozpuszczalniki. Do najpopularniejszych należy  alkohol etylowy (20-70% na zimno) oraz woda.  Wyciąg na zimno (popularny i często stosowany macerat), woda na gorąco pod postacią naparu lub odwaru, wino do temperatury 40 stopni oraz rzadziej ocet 5-10%. Proporcje są następujące 1:5 lub 1:10 (surowiec w stosunku do rozpuszczalnika).

Na przedwiośniu

Najwięcej pączków jest pozyskiwanych z drzew, dlatego w pierwszej kolejności przyjrzymy się gemmoterapii drzewnej. Najbardziej popularnymi surowcami są pączki sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Pączki są zasobne w olejek eteryczny, flawonoidy, kwasy fenolowe oraz garbniki, witaminę C, PP i żywice. Olejek eteryczny zawiera głównie alfa-pinen, który pomaga chorym z nieżytami dróg oddechowych oraz chorującym na astmę.

Gemmoterapia nie tylko na wzmocnienie 

Spożywanie surowych lub przetworzonych pączków doskonale sprawdzi się w chorobach infekcyjnych z przebiegiem uporczywego kaszlu, gorączki i zapalenia zatok (działanie wykrztuśne, odkażające, napotne, przeciwbólowe). Także w stanach osłabienia wynikających ze spadku odporności i niedoborach witaminy C przyda się gemmoterapia, ponieważ pączki mają działanie wzmacniające i odżywcze. Mogą być też stosowane w dyskinezach dróg żółciowych, problemach skórnych oraz reumatycznych, a także w niedoborach estrogenów.

Pichta i świerk

Również zbieranie młodych pączków pichty, czyli jodły syberyjskiej (Abies alba Mill.) do celów leczniczych znajduje swoje uzasadnienie. Wykazują one działanie: przeciwzapalne, antyseptyczne, wykrztuśne i moczopędne, przez co sprawdzą się w nieżytach układu oddechowego i zaflegmieniu oraz w stanach zapalnych nerek i pęcherza moczowego. Pączki sosny, jodły syberyjskiej (pichty) i świerku mają specyficzny zapach (ze względu na olejki eteryczne) oraz smak (ze względu na zawartą w nich żywicę). I uwaga – mogą przyklejać się do zębów lub podniebienia, dlatego polecam je przetworzyć i korzystać z ich dobrodziejstw przez cały kolejny sezon jesienno-zimowy.

Drzewa wokół nas

Warto też wybrać się głębiej w las, aby spotkać popularnie występujące drzewa, jak topola, brzoza. A może pięknie wyglądający o tej porze krzew pokryty srebrnoniebieskimi owocami – jałowiec. Skrywają one w sobie nieodkryte bogactwo. Pączki topoli czarnej, białej lub topoli osiki (Populus nigra L., Populus alba L., Populus tremula L.) zawierają olejek eteryczny, żywice i glikozydy fenolowe (m.in. salicyna), garbniki katechinowe, flawonoidy, saponiny, fitohormony. Dzięki obecności salicyny wykazują działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe, antyseptyczne.

Preparaty

Spożywanie przetworzonych surowców działa odkażająco na drogi moczowe i zwiększa wydzielanie kwasu moczowego nawet powyżej 70%. Stosowanie preparatów przygotowanych z pączków topoli przysłuży się przede wszystkim u chorych na dnę moczanową i reumatyzm, kamicę moczową i żółciową oraz bóle różnego pochodzenia (mięśni, stawów, nerwobóle). Zlikwiduje wszelkie stany zapalne, zastoje  i obrzęki. Nada się doskonale w problemach skórnych, od liszajów, ropnie i trądzik, aż po atopowe/łojotokowe  zapalenie skóry i łuszczycę. Przyspieszy gojenie się ran.

Brzoza

Bardzo zbliżone właściwości posiadają pączki i łodygi różnych gatunków brzozy (Betula alba L., Betula pendula Roth.). Prócz żywic, flawonoidów (kwercetyna, rutyna), garbników, śluzów i olejków eterycznych, zawierają ponadto terpeny (betulina), kwas salicylowy, aminokwasy i witaminy (B, C, PP) oraz fitosterole. Zwiększają wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii i ksenobiotyków z ustroju i działają przeciwobrzękowo. Regulują też gospodarkę wodno-elektrolitową. Wpływają ponadto pozytywnie na układ hormonalny i wszelkie stany zapalne występujące w obrębie układu moczowo-płciowego oraz zmniejszają objawy alergii.

Jałowiec

Młode, szczytowe pączki jałowca pospolitego (Juniperus communis L.) – głównym składnikiem jest żywica i woski, barwniki (chlorofil), fitohormony, glikozydy, terpeny (m.in. kamfora), garbniki, cukry, flawonoidy, kwasy (mrówkowy, jabłkowy). Olejek eteryczny zawiera m.in. juniperol, pinen, borneol, kamfen,  limonen, terpinen. Spożywanie szczytowych pączków ma silne działanie pobudzające krążenie krwi, przeciwobrzękowe i odtruwające. Wzmocni serce, usunie szkodliwe metabolity. Wykazuje działanie bakterio- i wirusobójcze oraz przeciwbólowe. Pomaga przywrócić równowagę hormonalną u kobiet.  Należy jednak zachować szczególną ostrożność i nie podawać ich kobietom w ciąży i karmiącym ze względu na działanie silnie rozgrzewające oraz pobudzające macicę. 

Pączki krzewów owocowych

Warto też wypróbować młodych pączków porzeczki, jeżyny lub maliny, które bardzo sobie cenię i lubię. Są to pożyteczne surowce zielarskie (zimą, gdy nie mamy pod ręką świeżych owoców, możemy używać właśnie liści oraz pączków, które w zapachu i smaku zawierają ślady zapachowe owoców i wywołują przyjemne skojarzenia z latem). Badania naukowe potwierdzają, że pączki w/w krzewów stanowią bogate źródło związków polifenolowych (katechiny i flawonole), terpenowych, kwasów organicznych i witamin. Wykazały również, że stężenie metabolitów wtórnych roślin w preparatach z pączków jest silnie uzależnione od czasu zbioru. Wczesna wiosna będzie najlepszą porą na ich zbiór i przetwarzanie.

Herbatka z wiosennych patyków

Wybierz się do lasu, zabierając ze sobą podręczny sekator. Zabierz kilka gałązek lipy, brzozy, wierzby, topoli albo gałązki jeżyn, malin, poziomki lub porzeczki. Zawierają one drogocenne pączki. Następnie zalej je wodą i zagotuj. Zaparzaj przez co najmniej kwadrans. Możesz dodać do smaku sok imbirowy, z kwiatów czarnego bzu lub malinowy. Gałązek jeżyny, maliny, porzeczki i poziomki, a nawet róży używaj jako środków odżywczych i witaminowych oraz regulujących trawienie. Są one także „duchową pożywką” dla złamanego serca.

Gemmoterapia – zalety

Dlaczego warto stosować pączki w kuracjach? Są one przede wszystkim wysoce skoncentrowanym surowcem o dużej biodostępności substancji leczniczej gotowej do ekstrahowania. Zawierają ponadto hormon wzrostu. Potencjał pączków porównywany jest do możliwości embrionalnych komórek macierzystych. Najnowsze wyniki badań prezentowane na międzynarodowym sympozjum dowodzą, że gemmoterapia świetnie sprawdza się przy chorobach skóry, alergiach sezonowych, przewlekłej astmie, migrenach i zaburzeniach trawiennych.

Tekst: Karolina Julia Siemek

www.ziolowyraj.com

fot. Pixabay

Przeczytaj również: Talasoterapia – bez soli nie ma życia

Czas zaplanować ogródek ziołowy