Sok z płatków róży. Z ziołowej kuchni prababki

4 sierpnia 2020

Przetwory z róż

Konfitury z róży znów, po latach zapomnienia, zyskują na popularności. Współcześnie doceniane są nie tylko za wspaniały smak i zapach, ale też za wartości odżywcze. Róża zawiera witaminy C, A, B, E i K, fosfor, potas, magnez, wapń i cynk. O właściwościach róż pisaliśmy w numerze 1/2020 Viva Zioła! Dziś jednak przypominamy przepis nie na konfiturę, ale na sok z płatków róż. Brzmi smakowicie, prawda?

Pamiętajmy jednak, nie sięgajmy bezkrytycznie po płatki z jakichkolwiek róż. Współczesne odmiany róż ogrodowych zostały wyselekcjonowane w kierunku uzyskania odmian odpornych na choroby, przymrozki, powtarzające się kwitnienie i dokonały wygląd. Zazwyczaj nie są one uprawiane na potrzeby kulinarne. Sięgajmy po odmiany od dawna wykorzystywane w kuchni, takie jak róża dzika (szypszyna ), róża jabłkowata, róża francuska, damasceńska. Aromatyczne i odżywcze są i niegdyś bardziej popularnych odmiany: róża stulistna (centyfolia) i róża pomarszczona, nazywana nawet cukrową i chyba są najczęściej wymieniane w starych książkach kulinarnych. Upewnijmy się też, czy sama roślina rośnie w miejscu nienarażonym na zanieczyszczenia (np. nie przy drodze) ani też nie miała kontaktu z pestycydami. Jeśli uda nam się zdobyć płatki odpowiednich odmian róż to możemy zaszaleć z kulinarnymi eksperymentami. Pamiętajmy jednak, że aby nie utracić aromatu i wartości odżywczych nie powinniśmy płatków róż ogrzewać w wysokich temperaturach dłużej niż 20 minut. Obróbkę cieplną lepiej powtórzyć kilka razy, niż utracić całą wartościową jakość końcowego przetworu.

Może zatem sok z płatków róży?

W tym celu sięgniemy po przepis aż z 1840 roku z książki

Cukiernictwo i sztuka pieczenia czyli jak można bez uczenia się cukiernictwa, wszystkie tu dokładnie podane i opisane rzeczy robić : jako to: przyrządzenie makaronów, ciast cukrowych, cukru w laskach, karmelków eseng pastów, rozmaitej dage i tragantowych rzeczy, i t. d. tudzież zaprawianie lukrowanie, glazurowanie owoców i t. d. : przy tem dodatek o robieniu w gospodarstwie potrzebnych rozmaitych rzeczy, podług własnego doświadczenia, wypracowanych.

Sok różany.

Włóż wybranych listków [płatków] różanych w ogrzaną butelkę, nalej czyszczonym i na płyn zgotowanym cukrem gorąco na to, tak, aby cukier liście przykrył, zawiąż butelki pacharzyną* mocno i niech przez dwanaście dni na słońcu stoi. Potem wyciśnij sok przez lniany płatek i zachowaj w butelki. Można też jeszcze sok różany w następny sposób przyrządzić: weź butelkę lub szklankę z szeroką szyjką, włóż kwiatu szachtę róży w nie, na to posyp przednim cukrem, włóż znowu róży, i znowu na to cukru i tak dalej, dopóki butelka nie będzie pełna, potem zawiąż pacharzyną mocno i postaw na słońcu. Cukier się roztopi a po czternastu dniach wyciśnij sok przez serwetę, który bardzo mocnego smaku i zapachu różanego nabierze.

*pacharzyna – pęcherz, dawniej wykorzystywano pęcherze zwierzęce jako swojego rodzaju wieczka, osłonki na butelki i słoiki z przetworami

** szachta – tu: warstwa, z niem. Schicht